Een waardevol leven als uitgangspunt maakt de zorg beter en goedkoper

Een groep zorgprofessionals uit Fredericia in Denemarken besloot tien jaar geleden om het anders te doen in de zorg. Zij gingen mensen helpen om voor zichzelf te zorgen, op basis van de wensen en behoeften van de persoon zelf. Ze noemden het ‘Lœngst muligt i eget liv’ (zo lang mogelijk in eigen leven). Internationaal is er de term ‘reablement’. Ook in Denemarken namen de kosten voor zorg(innovatie) toe, zoals ook de gemiddelde levensduur en het aantal ouderen. Op termijn dreigde er een tekort aan mensen die in de zorg werken, terwijl de loonkosten stegen.

Reablement
Reablement, mensen helpen voor zichzelf te zorgen, is holistisch van aard en wordt via het gemeenteloket aangeboden. Het traject is kortdurend en doelgericht. Gemeenten, zorgprofessionals, welzijnsorganisaties, burgers en vrijwilligersorganisaties werken samen. De inhoud van het traject hangt af van de behoeftes van de zorgvrager.
Toen een 82 jarige weduwnaar met longproblemen tijdens een reablement-traject werd gevraagd wat hij graag zou willen, antwoordde hij: een betere longconditie om weer naar buiten te kunnen, mijn eigen eten klaarmaken en niet meer eenzaam zijn. De weduwnaar kreeg niet alleen longrevalidatie aangeboden, maar ook kookles en hij werd geholpen om vrijwilliger te worden in zijn oude vakgebied.

Is het gelukt?
In de gemeente Fredericia leidde reablement tot 27.000 uur minder zorg bij 220 thuiszorgklanten, doordat 103 personen zichzelf volledig konden redden en 68 personen minder zorg nodig hadden. Het vervangt niet de benodigde zorg, maar het doel is een waardevol en zelfstandig leven. Reablement is in Denemarken in 2015 bij wet vastgelegd. Het is de Denen gelukt om de stijgende zorgkosten een halt toe te roepen, met behoud van levensgeluk! Maar er zijn nog stappen te zetten.

Positieve gezondheid?
Vaak wordt de vraag gesteld of reablement hetzelfde is als positieve gezondheid. Het uitgangspunt van reablement is een positieve benadering van gezondheid, maar het is meer dan dat. Het behelst ook samenwerking tussen professionals, burgers en sectoren. Omdat we meer weten over de bevorderende en belemmerende factoren, weten we wat er nodig is voor deze kanteling. Zo blijkt er behoefte aan scholing voor zorgprofessionals en leidinggevenden. Cruciaal is hierbij het vertrouwen in zorgprofessionals en de steun van de organisatie.

De kracht van Nederlandse zorg- en welzijnsorganisaties en de Deense ziens- en werkwijze vormen een ideale combinatie. Steeds meer gemeenten, zorgorganisaties en burgerinitiatieven in Nederland zijn met reablement gestart, met een waardevol en zelfstandig leven als uitgangspunt.